Tahawwur Rana हा पाकिस्तानी वंशाचा कॅनडाचा नागरिक आहे, जो २६/११ मुंबई दहशतवादी हल्ल्याचा एक प्रमुख सूत्रधार मानला जातो. त्याच्यावर लष्कर-ए-तैयबा या दहशतवादी संघटनेसाठी आणि पाकिस्तानच्या गुप्तचर यंत्रणा आयएसआय (ISI) साठी काम केल्याचा आरोप आहे. या हल्ल्याच्या नियोजनात त्याने डेव्हिड कोलमन हेडली या दहशतवाद्याला महत्त्वाची मदत केली होती. हेडलीने मुंबईतील हल्ल्याच्या ठिकाणांची पाहणी केली होती आणि Tahawwur Rana ने त्याला लॉजिस्टिक सपोर्ट पुरवला होता. २००९ मध्ये अमेरिकेतील FBI ने राणाला आणि हेडलीला डेनमार्कमधील एका वृत्तपत्रावर हल्ला करण्याच्या कटाबद्दल अटक केली होती. तेव्हापासून राणा लॉस एंजेलिसमधील तुरुंगात आहे.
मुंबई पोलिसांनी दाखल केलेल्या आरोपपत्रात Tahawwur Rana चे नाव प्रमुख आरोपी म्हणून समाविष्ट आहे. त्याच्यावर भारतीय दंड संहिता (IPC) आणि बेकायदेशीर कृत्य प्रतिबंधक कायदा (UAPA) अंतर्गत गुन्हे दाखल आहेत. भारताने २०१९ मध्ये Tahawwur Rana च्या प्रत्यार्पणासाठी अमेरिकेला औपचारिक विनंती केली होती, आणि तेव्हापासून ही प्रक्रिया सुरू आहे.
प्रत्यार्पणाला अमेरिकी कोर्टाची मंजुरी
ऑगस्ट २०२४ मध्ये, अमेरिकेतील कॅलिफोर्नियाच्या नवव्या सर्किट कोर्टाने निर्णय दिला की, भारत आणि अमेरिका यांच्यातील प्रत्यार्पण करारानुसार Tahawwur Rana ला भारतात पाठवले जाऊ शकते. या निर्णयाला राणाने अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान दिले होते, परंतु जानेवारी २०२५ मध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने त्याची याचिका फेटाळली. यामुळे राणाच्या भारतातील प्रत्यार्पणाचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
भारतात आणण्याची तयारी
एप्रिल २०२५ मध्ये प्रसारमाध्यमांनी वृत्त दिले की, Tahawwur Rana ला विशेष विमानाने भारतात आणले जाणार आहे. दिल्ली आणि मुंबईतील तुरुंगांमध्ये कडक सुरक्षा व्यवस्था करण्यात आली आहे. राष्ट्रीय तपास यंत्रणा (NIA) राणाची चौकशी करणार असून, त्याच्याकडून २६/११ हल्ल्याशी संबंधित नवीन माहिती मिळण्याची शक्यता आहे. सूत्रांनुसार, राणाला सुरुवातीला NIA च्या कोठडीत ठेवले जाईल.
कूटनीतिक यश
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या फेब्रुवारी २०२५ मधील अमेरिका दौऱ्यात राणाच्या प्रत्यार्पणाचा मुद्दा उपस्थित झाला होता. अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी या प्रक्रियेला पाठिंबा दर्शवला होता. राष्ट्रीय सुरक्षा सलाहकार अजित डोभाल आणि गृहमंत्रालयाच्या अधिकाऱ्यांनी या ऑपरेशनची बारकाईने पाहणी केली आहे. ही घटना भारतासाठी कूटनीतिक आणि कायदेशीर विजय मानली जात आहे.
राणाचा विरोध
राणाने प्रत्यार्पणाला विरोध करताना अनेक याचिका दाखल केल्या आहेत. मार्च २०२५ मध्ये त्याने अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयात दावा केला की, भारतात त्याचा छळ होईल आणि तो “पाकिस्तानी मुस्लीम” असल्याने त्याच्यावर अन्याय होईल. त्याने आपल्या प्रकृतीबद्दलही चिंता व्यक्त केली, ज्यात पार्किन्सन आणि मूत्राशयाच्या कर्करोगाचा उल्लेख आहे. मात्र, या याचिका कोर्टाने फेटाळल्या आहेत.
प्रभाव आणि अपेक्षा
Tahawwur Rana च्या प्रत्यार्पणामुळे २६/११ हल्ल्याच्या पीडितांना न्याय मिळण्याची आशा निर्माण झाली आहे. या हल्ल्यातील एकमेव जिवंत दहशतवादी अजमल कसाब याला २०१२ मध्ये फाशी देण्यात आली होती, परंतु राणासारख्या सूत्रधाराला भारतात आणणे हे मोठे यश मानले जात आहे. NIA ला अपेक्षा आहे की, राणाच्या चौकशीतून लष्कर-ए-तैयबा आणि ISI च्या नेटवर्कबद्दल नवीन खुलासे होऊ शकतील.
तहव्वूर राणा सध्या चर्चेत असण्याचे कारण म्हणजे त्याच्या प्रत्यार्पणाची प्रक्रिया आणि त्यामागील कूटनीतिक-कायदेशीर घडामोडी. अमेरिकेतील कोर्टाच्या निर्णयाने आणि भारत सरकारच्या प्रयत्नांमुळे ही प्रक्रिया अंतिम टप्प्यात आहे. २६/११ च्या हल्ल्याने देशावर खोलवर परिणाम केला होता, आणि राणाला भारतात आणून या प्रकरणाला पूर्णविराम मिळण्याची शक्यता आहे.
SEE TRANSLATION
Tahawwur Rana is a Canadian citizen of Pakistani descent, considered a key mastermind of the 26/11 Mumbai terrorist attacks. He is accused of working for the terrorist organization Lashkar-e-Taiba and Pakistan’s intelligence agency, ISI. In the planning of this attack, he provided significant assistance to the terrorist David Coleman Headley. Headley conducted reconnaissance of the attack sites in Mumbai, while Tahawwur Rana provided him with logistical support. In 2009, the FBI arrested Rana and Headley in connection with a plot to attack a newspaper in Denmark. Since then, Rana has been in a prison in Los Angeles.
The chargesheet filed by the Mumbai Police includes Tahawwur Rana’s name as a prime accused. He faces charges under the Indian Penal Code (IPC) and the Unlawful Activities (Prevention) Act (UAPA). India formally requested the extradition of Tahawwur Rana from the United States in 2019, and the process has been ongoing since then.
U.S. Court Approves Extradition
In August 2024, the Ninth Circuit Court in California, USA, ruled that Tahawwur Rana could be extradited to India under the extradition treaty between India and the United States. Rana challenged this decision in the U.S. Supreme Court, but in January 2025, the Supreme Court rejected his petition, clearing the way for his extradition to India.
Preparations to Bring Him to India
In April 2025, media reports stated that Tahawwur Rana would be brought to India on a special flight. Strict security arrangements have been made in prisons in Delhi and Mumbai. The National Investigation Agency (NIA) will interrogate Rana, and there is a possibility of obtaining new information related to the 26/11 attacks from him. According to sources, Rana will initially be held in NIA custody.
Diplomatic Success
The issue of Rana’s extradition was raised during Prime Minister Narendra Modi’s visit to the United States in February 2025. Former U.S. President Donald Trump had expressed support for the process. National Security Advisor Ajit Doval and Home Ministry officials closely monitored this operation. This development is being considered a diplomatic and legal victory for India.
Rana’s Opposition
Rana has opposed the extradition by filing multiple petitions. In March 2025, he claimed in the U.S. Supreme Court that he would face torture in India and, as a “Pakistani Muslim,” would be subjected to injustice. He also raised concerns about his health, mentioning Parkinson’s disease and bladder cancer. However, these petitions were rejected by the court.
Impact and Expectations
Tahawwur Rana’s extradition has raised hopes of justice for the victims of the 26/11 attacks. Ajmal Kasab, the only surviving terrorist from the attack, was executed in 2012, but bringing a mastermind like Rana to India is seen as a significant achievement. The NIA expects that Rana’s interrogation could reveal new details about the networks of Lashkar-e-Taiba and the ISI.
Why Tahawwur Rana is in the Spotlight
The reason Tahawwur Rana is currently in the news is the extradition process and the diplomatic-legal developments behind it. With the U.S. court’s decision and the Indian government’s efforts, this process has reached its final stage. The 26/11 attacks left a deep impact on the country, and bringing Rana to India could potentially bring closure to this case.